برند : ساخت ایران
دستهبندی : گیج بلوک ابعادی
منبع نور تک فام ( مونوکروم لایت )
دارای ویژگی : وزن سبک و قابل حمل راحت
گارانتی : 1 سال گارانتی و ده سال خدمات
دارای : فن خنک کننده جهت جلوگیری از گرم شدن زیاد
منبع نور تک فام ( مونوکروم لایت )
Universal Monochromatic Light Unit (UMLU)
منبع نور تکفام (Monochromatic Light Source) در کاربردهای متروژی و کالیبراسیون، به‌ویژه برای بررسی تختی و توازی سطوح با استفاده از فرینج‌های تداخلی نوری (Interference Fringes)، نقش بسیار مهمی دارد.
✅ تعریف منبع نور تکفام:
منبعی است که نوری با طول‌موج ثابت و مشخص تولید می‌کند، معمولاً در محدوده نور مرئی (مثل نور سدیم، هلیوم، لیزر قرمز و...)، که فاقد گستره وسیع طیف نور معمولی است.
🔍 کاربرد در کالیبراسیون تختی و توازی:
1. اندازه‌گیری تختی سطوح (Flatness)
در این روش از پلیت نوری (Optical Flat) استفاده می‌شود؛ یک صفحه شیشه‌ای بسیار صاف که روی سطح مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
-
وقتی نور تکفام از بالا به سطح تابیده می‌شود، بخشی از آن از سطح پلیت و بخشی از سطح جسم منعکس می‌شود.
-
تداخل این دو بازتاب باعث تشکیل نوارهای تداخلی (فرینج‌ها) می‌شود.
-
شکل و چیدمان این نوارها وضعیت تختی سطح را نشان می‌دهد:
| نوع فرینج | وضعیت سطح |
|---|---|
| خطوط موازی و مستقیم | سطح کاملاً تخت |
| خطوط منحنی | سطح دارای تحدب یا تقعر |
| خطوط فشرده یا باز | تغییرات در توازی یا زاویه سطح |
2. بررسی توازی سطوح
اگر دو سطح نسبت به هم موازی نباشند (مثلاً در گیج بلوک‌ها یا صفحات مرجع)، فرینج‌ها به‌صورت مورب، خمیده یا فاصله‌دار ظاهر می‌شوند.
-
فرینج‌های مستقیم و موازی نشانه توازی دقیق است.
-
فرینج‌های کج‌شده یا با انحنا نشانه وجود زاویه یا شیب میان سطوح است.
🔦 انواع منابع نور تکفام رایج:
| نوع منبع | طول‌موج تقریبی | کاربرد |
|---|---|---|
| لامپ سدیم (Sodium lamp) | 589 nm | کلاسیک و پرکاربرد در آزمایشگاه |
| لیزر هلیوم-نئون | 632.8 nm | دقت بالا، در اندازه‌گیری‌های مدرن |
| لیزر دیودی | ~650 nm | گزینه مقرون‌به‌صرفه برای تداخل‌سنجی |
| فیلتر تکفام روی لامپ سفید | متنوع | در شرایط خاص استفاده می‌شود |
⚙️ تجهیزات مکمل:
-
Optical Flat: پلیت نوری با دقت بسیار بالا
-
سطح مرجع (Surface Plate): مرجع صاف برای بررسی سطوح
-
استند نگهدارنده نور: برای ثابت نگه‌داشتن منبع نور در زاویه مناسب
-
محفظه تاریک یا کلاهک نوری: جهت جلوگیری از نورهای مزاحم
🧪 مثال عملی:
برای بررسی تختی یک گیج بلوک:
-
Optical Flat را روی بلوک قرار می‌دهند.
-
نور تکفام (مثلاً لامپ سدیم) از بالا به آن تابیده می‌شود.
-
فرینج‌ها مشاهده می‌شوند؛ با شمارش و شکل آن‌ها می‌توان تختی را تا کسری از میکرون اندازه گرفت.